Talentontwikkeling: het belang van de drijfveren die zich onder water bevinden

We zien, horen en lezen de laatste paar jaar steeds meer over talentontwikkeling. Maar wat is talent eigenlijk? En hoe helpt het talent-denken om op een andere manier naar jezelf, je omgeving en je werkprocessen te kijken?

Wat is talent?

Het woord talent wordt tegenwoordig op twee verschillende manieren gebruikt. De eerste mogelijkheid waar veel mensen direct aan denken is een individu met bijzondere kwaliteiten, bijvoorbeeld op het gebied van sport of muziek. Ook in het bedrijfsleven zien we steeds meer organisaties strijden om de beste, slimste en snelste medewerkers aan te trekken en te behouden. Dit sluit aan bij het idee dat talent iets unieks is dat je wel of niet hebt of bent.

De tweede mogelijkheid is om talent te zien als een natuurlijke voorkeur die voortkomt uit een bepaalde drijfveer. Iedereen bezit deze drijfveren in meer of mindere mate. Als deze drijfveer in extreme mate aanwezig of afwezig is ten opzichte van anderen, dan spreken we van een talent. Een talent kun je herkennen doordat het werken vanuit je talent je geen of weinig moeite kost. Aangesproken worden en gebruikmaken van je talenten geeft namelijk energie (in plaats van dat het energie kost). Misschien heb je wel eens gehoord van de uitdrukking ‘in een flow zitten’. Het is natuurlijk een illusie om te denken dat je hele dagen in een flow zit en alleen maar moet doen waar je zin in hebt. Iedere baan heeft nou eenmaal bepaalde minder leuke elementen die noodzakelijk zijn om je werk goed uit te kunnen voeren. Maar je kunt wél proberen deze elementen zo goed mogelijk af te stemmen op jouw talenten om zoveel mogelijk die flow te ervaren.

De zichtbaarheid van talenten

Iedereen heeft dus verschillende talenten, alleen betekent dit nog niet dat deze talenten ook meteen zichtbaar zijn voor anderen. Het gedrag dat je observeert bij jezelf of een ander bestaat namelijk uit twee verschillende componenten: natuurlijk gedrag en aangepast gedrag. Als je denkt aan een ijsberg, dan ligt onder water hetgeen waar we geen zicht op hebben. Oftewel het niet zichtbare natuurlijk gedrag: onze drijfveren en daaruit voortvloeiende talenten. Die bepalen welk voorkeursgedrag we het liefst vertonen en daardoor het langst volhouden omdat dit het dichtst bij onszelf ligt. Boven water bevindt zich het zichtbare gedrag dat waargenomen wordt door onze omgeving. Voor de omgeving (en soms ook voor jezelf) is het moeilijk om te zien of dit aangepast of natuurlijk gedrag is. Want misschien vertoont je collega al tien jaar lang iedere dag type X gedrag en neem je daarom aan dat dit zijn of haar natuurlijke gedrag is en dus in lijn is met zijn of haar drijfveren en talenten. En tot slot kunnen jouw talenten wel bekend zijn bij jezelf en bij anderen, dan wil dat nog niet zeggen dat je in de praktijk ook daadwerkelijk je talenten gebruikt. En dat levert vaak interessante vraagstukken op voor de praktijk.

Een praktijkvoorbeeld

Stel je even voor: Hans werkt als timmerman en levert al tien jaar uitstekend vakwerk. Hij wordt door anderen gezien als een échte vakman. Doordat hij zo goed is in zijn vak, wordt de aanname gedaan dat hij ook wel vijf timmermannen onder zich kan hebben met als gevolg dat de organisatie hem promoveert tot voorman. De eerste twee maanden gaat het goed, maar daarna wordt Hans minder productief en bovendien lacht hij veel minder dan ‘vroeger’. Bij iedere opdracht die hij vanuit zijn leidinggevende krijgt, probeert hij weer een hamer in zijn handen te krijgen in plaats van de jongens aan te sturen en op te leiden.

Je raadt al dat dit in de praktijk geen houdbare situatie is. De organisatie handelt vanuit de juiste intenties en mindset, maar maakt de fout te redeneren op basis van gedrag. Oftewel: het zichtbare stuk van de ijsberg. De organisatie vergeet onder water te kijken en te onderzoeken wat Hans nou echt drijft. Hierdoor mist de organisatie de kern van talentontwikkeling.

Investeren in talentontwikkeling

Wat maakt het de moeite waard om te investeren in talentontwikkeling? Wanneer je aangesproken wordt op die dingen waar je goed in bent en waar je plezier aan beleefd, is de kans op succes aanzienlijk groter. Onderzoek heeft bijvoorbeeld laten zien dat de mate waarin mensen kunnen werken vanuit hun kwaliteiten, één van de beste voorspellers van betrokkenheid is. Betrokkenheid van medewerkers is op zijn beurt weer één van de beste voorspellers van organisatieperformance. Uit onderzoek blijkt ook dat het werken vanuit je talent en het kunnen doen waar je goed in bent, een positief effect heeft op emoties als interesse, motivatie en voldoening. Deze positieve emoties hangen sterk samen met creativiteit en innovatie. En zo zijn er nog veel meer voorbeelden te benoemen waarom investeren in talentontwikkeling zeker de moeite waard is.

We spreken trouwens heel bewust over talent ontwikkelen, in plaats van talent managen, zoals je ook vaak hoort. Talent is niet te managen. Maar gelukkig wél te stimuleren.

HR Performance Program

Het HR Performance Program wordt aangeboden door ons partnerbedrijf SmitDeVries.