Waarom heeft het ene bedrijf heel veel succes en gaat het mis bij een ander? Het heeft voor een groot deel te maken met veerkracht: het vermogen je aan te passen aan veranderende omstandigheden. Het advies van Erwin Schotman en Jeroen de Vries van SmitDeVries aan ondernemers: ‘zorg dat je keuzes houdt en afhankelijkheden reduceert. Dát bepaalt je veerkracht.’ Maar hoe doe je dat?
‘Als ondernemer wil je zelf aan het stuur blijven. Je wilt keuzemogelijkheden houden om je eigen veranderingen te kunnen doorvoeren’, vertelt Jeroen de Vries, oprichter van bedrijfskundig adviesbureau SmitDeVries.
‘Een onderneming is het meest waard wanneer er zo min mogelijk afhankelijkheden zijn. Van financiers, van technologie, van mensen, enzovoort. Je hebt een heldere strategie nodig om dat te bereiken.’ ‘Boosting value’ noemen ze het proces daartoe bij SmitDeVries.
Als adviesbureau helpen ze bedrijven zowel de ‘harde kant’ – denk aan cijfers, processen en IT – als de ‘zachte kant’ – cultuur, mensen, mindset – van hun onderneming te organiseren.
Keuzevrijheid in drie fasen
SmitDeVries’ partner Erwin Schotman schetst de keuzevrijheid van organisaties in drie fasen. ‘In de eerste fase is je bedrijf gezond. Wanneer de wereld om je heen verandert, is het zaak dat je strategisch de juiste keuzes maakt. In deze eerste fase ben je nog volop in de gelegenheid dat binnen je eigen kaders en tempo te doen. Maar maak je geen keuze, dan zul je merken dat je langzaam gaat achterlopen.’
Fase 2 is de rendementsfase waarin resultaten achterblijven. De centrale vraag is nu: hoe houd ik mijn rendement hoog? Erwin: ‘je keuzevrijheid is in deze fase al behoorlijk ingeperkt, maar er zijn nog wel opties. Wellicht kun je kosten aanpassen? Overstappen op een ander businessconcept? Het is belangrijk snel knopen door te hakken. Een bedrijf kan negatieve resultaten vaak wel opvangen door de liquiditeitsbuffers die er dan nog zijn. Bedrijven gaan namelijk niet failliet door een negatief resultaat, maar door een tekort aan liquiditeit.’
Maar eigenlijk ben je dan al te laat, vindt Schotman: ‘ondernemers zitten vaak vast in eigen denkpatronen en vinden het lastig om hulp te vragen. Maar door een klankbord te organiseren, met anderen te sparren, ben je in staat om uit je eigen schaduw te stappen.’
Wanneer een bedrijf te lang een negatief rendement heeft, gaat het naar de derde fase en is er sprake van een liquiditeitscrisis. Je hebt te lang je reserves moeten aanspreken. Erwin licht toe: ‘als je te ver inteert op je liquiditeit, ben je voorbij het ‘point of no return’. Weg keuzevrijheid. Je wordt afhankelijk van externe geldverstrekkers zoals banken of investeerders. De ondernemingswaarde is op dit moment vaak volledig verdampt. Een faillissement dreigt en je belandt in een organisatorische en emotionele achtbaan. Geloof me, dat gun je niemand.’
Reageer alert op externe én interne signalen
Om succesvol te blijven als bedrijf moet je signalen in je markt goed in de gaten houden. Als voorbeelden noemen Erwin en Jeroen technologische, demografische en politieke ontwikkelingen. Jeroen: ‘hoe eerder je signaleert, des te sneller je kunt handelen en hoe meer keuzes je beschikbaar hebt. Dat is de gedachte.’ Erwin vult aan: ‘zie je de markt veranderen? Bedenk dan op tijd hoe je daarop anticipeert en deze kansen innovatief inzet.’
Ook interne signalen kunnen een teken zijn om in beweging te komen. Als er minder orders binnenkomen, de omzet lager is
dan de kosten, voorraden te hoog worden of marges teruglopen bijvoorbeeld. ‘Het is dus heel belangrijk dat je je geldstromen goed kent. Maar ook wanneer er veel klachten binnenkomen van klanten, betalingen uitblijven of het ziekteverzuim onder werknemers oploopt, is het verstandig alert te reageren.’
Zo behoud je keuzes
Om te weten welke keuzes je moet maken, raden de adviseurs van SmitDeVries altijd aan te beginnen met een strategie. Jeroen zegt daarover: ‘Als je niet weet wat je gaat bouwen, dan werk je in het luchtledige. Dan kun je alleen maar reageren. Maar je moet juist proactief handelen om succesvol te kunnen zijn.’
Daarnaast is het belangrijk om strak te sturen op geldstromen. Erwin: ‘bouw weerstandsvermogen op en spoor eventuele lekkages snel op zodat je hier actie op kunt gaan ondernemen.’ Hij heeft nog een tip: ‘breng creativiteit in de organisatie. Creatief zijn, dat doe je met een groep mensen. Er zit vaak heel veel kennis bij mensen in je eigen bedrijf, dus benut die ook.’
En een laatste tip van beide heren: schakel een externe in om met je mee te denken. Jeroen: ‘die helpt jou om zelf aan de bal te blijven en de voorwaarden te scheppen om een stootje op te vangen.’
Jeroen en Erwin staan in de nieuwe editie van ZON Magazine en INN’Twente. Ze vertellen hoe je keuzevrijheid houdt om je eigen veranderingen te kunnen doorvoeren.
